โรงเรียนเมืองจำปาขัน ก่อตั้งเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2465 โดยหลวงประสาสน์โสภณ นายอำเภอสุวรรณภูมิ เป็นผู้ก่อตั้ง นายนาค ธรรมรังษี เป็นผู้บริหารคนแรก โดยมีประวัติความเป็นมาโดยสังเขป ดังนี้
ตั้งแต่เริ่มดำเนินการก่อตั้ง เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2465 ให้ชื่อว่าโรงเรียนประชาบาลตำบลสระคู 6 (วัดบ้านตาเณร) โดยในครั้งแรก เปิดสอนตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1
ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ใช้ศาลาวัดธาตุพันขันเป็นสถานที่เล่าเรียน ต่อมาทางกระทรวงศึกษาธิการได้เปลี่ยนแปลงหลักสูตรให้เปิดทำการเรียนการสอน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2505 ชาวบ้านพร้อมด้วยเจ้าอาวาสวัดธาตุพันขัน ได้ทำการรื้อถอนศาลาวัด เพื่อทำการปลูกสร้างใหม่ โรงเรียนไม่มีสถานที่ทำการเรียนการสอน
จึงได้ขอความร่วมมือชาวบ้านดำเนินการปลูกสร้างอาคารเรียนชั้วคราว ในที่ดินของโรงเรียนโดยมิได้ใช้งบประมาณของทางราชการแต่อย่างใด ต่อมาในปี พ.ศ. 2507 ทางโรงเรียนได้จัดหาทุนสมทบ จำนวนหนึ่งและทรวงราชการอนุมัติงบประมาณเป็นจำนวนเงิน 92,010 บาท สร้างอาคารเรียนถาวรเป็นเอกเทศขนาด 5 ห้องเรียน ใช้เป็นสถานที่ศึกษาเล่าเรียน ตั้งแต่
วันที่ 1 กันยายน 2507 เป็นต้นมา และได้เปลี่ยนชื่อเป็น”โรงเรียนบ้านตาเณร”(คุรุราษฎร์อุปถัมภ์) ต่อมาอาคารหลังนี้ได้รับอนุญาตและทำการรื้อถอนแล้ว เมื่อ พ.ศ.2530 ต่อมา พ.ศ. 2511 จังหวัดร้อยเอ็ด ได้อนุมัติให้เปิดทำการสอนถึงระดับประถมศึกษาตอนปลาย (ป.5 – 7) โดยไม่บังคับ พ.ศ.2511 ได้รับอนุญาตจากจังหวัดร้อยเอ็ด สร้างบ้านพักครู 1 หลัง แบบ312 กรมสามัญศึกษา และได้รับอนุญาตรื้อถอนเพื่อนำวัสดุมาสมทบสร้างอาคารห้องสมุดโรงเรียน เมื่อ พ.ศ.2542 ต่อมาเมื่อ พ.ศ.2514 ทางราชการได้รับอนุมัติงบประมาณ จำนวน 140,000 บาท ให้ปลูกสร้างอาคารเรียน 1 หลัง ขนาด 4 ห้องเรียน เป็นแบบ ป.1 ต่อมาได้รับอนุญาตให้รื้อถอน เมื่อ พ.ศ.2539 หลังจากนั้น เมื่อ พ.ศ.2516 ทางราชการได้ประกาศให้เป็นโรงเรียนในเครือข่ายประถมศึกษาภาคบังคับ จนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 7 เว้นแต่มีข้อยกเว้น ตามพระราชบัญญัติประถมศึกษา และใน พ.ศ.2517 ได้รับงบประมาณสร้างบ้านพักครู 1 หลัง พ.ศ.2519 ทางราชการได้อนุมัติเงิน ให้สร้างบ้านพักครู 1 หลัง โรงฝึกงาน 1 หลัง และอาคารเรียน 1 หลัง งบประมาณ 220,000 บาท แบบ ป. 1ฉ 4 ห้องเรียน พ.ศ.2522 ได้รับอนุมัติงบประมาณสร้างส้วม 5 ที่ พ.ศ.2529 ได้รับงบประมาณสร้างถังเก็บน้ำฝน แบบ ฝ. 33 ของกรมอนามัย ต่อมาได้จำหน่ายแล้ว พ.ศ.2528 ได้รับงบประมาณสร้างเรือนเพะชำแบบ พ. 1 ต่อมาได้จำหน่ายแล้ว พ.ศ. 2529 ได้รับงบประมาณขุดบ่อปลา 1 บ่อ งบประมาณ 30,000 บาท ส้วมแบบ สปช.601 / 29 4 ที่ และสร้างถังเก็บน้ำฝน แบบ ฝ. 33 ของกรมอนามัย พ.ศ.2530 ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียน แบบ สปช. 105 / 29 ขนาด 6 ห้องเรียน พ.ศ.2531 ไดสร้างฐานพระพุทธรูป โดยใช้เงิน นอกงบประมาณ มูลค่า 12,000 บาท และได้รับงบประมาณสร้างส้วม แบบสปช. 601 / 29 2 หลัง 8 ที่นั่ง พ.ศ. 2525 ได้รับงบประมาณสนับสนุนจาก ประชาชน ให้สร้างสนามวอลเลย์บอล 1 สนาม พ.ศ.2537 ได้รับ งบประมาณ สร้างอาคารเรียน แบบ สปช. 105 / 29 4 ห้องเรียน พ.ศ.2539 ได้รับงบประมาณ สร้างส้วม แบบ สปช. 601 / 29 4 ที่ และได้รับงบสนับสนุนจากชุมชน สร้างสนามเด็กเล่น 1 สนาม พ.ศ.2540 ได้รับงบผ้าป่าสามัคคี สร้างรั้วคอนกรีตรอบโรงเรียน พ.ศ.2541 ได้รับงบสนับสนุนจากชุมชน ต่อเติมอาคารเรียนด้านล่าง แบบ สปช. 105 / 29 4 ห้องเรียน และดำเนินการจัดสร้างซุ้มประตุของโรงเรียน จากเงินบริจาค พ.ศ.2542 ได้รับงบประมาณสร้างอาคารเรียนแบบ สปช. 105 / 29 ด้วยเงินงบประมาณกระตุ้นเศรษฐกิจ (มิยาซาวา) 1 หลัง 4 ห้องเรียน พ.ศ.2543 ได้รับงบประมาณสร้างส้วมแบบ สปช.601 / 29 1 หลัง 4 ที่ พ.ศ.2540 ได้ประชุมคณะกรรมการโรงงเรียน เสนอขอเปลื่ยนชื่อโรงเรียนบ้านตาเณร (คุรุราษฎร์อุปถัมภ์) เป็น โรงเรียนเมืองจำปาขัน พ.ศ.2543 ได้รับงบประมาณจากชุมชน บริจาคสมทบสร้างอาคารห้องสมุด 1 หลัง ได้รับงบประมาณสร้างถังเก็บน้ำฝน แบบ ฝ.30 พิเศษ ปี 2544 ได้รับงบประมาณ ให้ต่อเติมอาคารเรียน แบบ สปช. 105 / 29 จำนวน 2 ห้องเรียน งบประมาณ 180,000 บาท
ในการเรียนการสอน ตั้งแต่ ปี 2465 ได้เปิดทำการเรียนการสอนชั้น ประถมศึกษาปีที่ 1 – 4 พ.ศ.2513 ได้เปิดถึงชั้นประถมศึกษาตอนปลาย (ป.7) จนถึง พ.ศ.2520 ต่อมา พ.ศ.2521 กรมวิชาการ ได้เปลี่ยนแปลงหลักสูตร เป็นหลักสูตรประถมศึกษา พุทธศักราช 2521 โรงเรียนได้จัดการเรียนการสอน ตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ถึง พ.ศ.2532 กระทรวงศึกษาธิการ มีนโยบายให้ปิดสอนขยายโอกาส ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนจึงได้ดำเนินการจัดการเรียนการสอน ตั้งแต่ระดับก่อนประถม ระดับประถมศึกษา และระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ตั้งแต่ปีการศึกษา 2533 จนถึงปัจจุบัน และในปีการศึกษา 2546 ได้จัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2544 โดยเริ่มในช่วงชั้นที่ 1 ( ป.1 ) ช่วงชั้นที่ 2 ( ป.4 ) และช่วงชั้นที่ 3 ( ม.1) ตามลำดับ
พ.ศ.2546 กระทรวงศึกษาปฏิรูปโครงสร้าง การบริหารกระทรวงศึกษาธิการ โดยให้โรงเรียน สังกัดสำนักงานคณะกรรมการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผู้บริหารสถานศึกษาตั้งแต่เริ่มจัดตั้งสถานศึกษา จนถึงปัจจุบันมีจำนวนทั้งสิ้น 21 คน สำหรับผู้บริหารสถานศึกษาคนปัจจุบัน คือ นางเทียม รักษาธรรม ย้ายมาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียน เมื่อวันที่ 7 ตุลาคม พ.ศ.2567 จนถึงปัจจุบัน
การจัดการเรียนการสอนปีการศึกษา 2568 จัดชั้นเรียน 12 ห้อง ตั้งแต่ระดับชั้นอนุบาล 1 ถึงระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 นักเรียนแยกเป็น นักเรียนชาย 111 คน
นักเรียนหญิง 100 คน รวม 211 คน รวมนักเรียนทั้งสิ้น 211 คน มีผู้บริหาร 1 คน ครูและบุคลากรทางการศึกษา 20 คน
ปัจจุบันโรงเรียนเมืองจำปาขัน ตั้งอยู่ หมู่ที่ 5 บ้านตำแย ตำบลจำปาขัน อำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด มีหมู่บ้านในเขตบริการ 6 หมู่บ้าน คือ บ้านตำแย ,บ้านตาเณร, บ้านหนองจาน, บ้านหนองมะดุม, บ้านหนองมะเหียะ และบ้านหัวดง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาร้อยเอ็ด เขต 2